15 Απριλίου 2011- 3 Ιανουαρίου 2012, Αθήνα
Σπονδυλωτή έκθεση στο Νομισματικό Μουσείο και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο σε συνεργασία με την Αlpha Bank

Ολοκληρώθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012 η περιοδική έκθεση «Μύθος και Νόμισμα». Η έκθεση ήταν σπονδυλωτή και αποτελούσε συνδιοργάνωση του Νομισματικού Μουσείου, της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο παρουσιάστηκε η απεικόνιση των μύθων στα νομίσματα, ενώ στο Νομισματικό Μουσείο η χρήση του μύθου.

Το τμήμα της έκθεσης που παρουσιάστηκε στο Νομισματικό Μουσείο, με τίτλο «Μύθος και νόμισμα. Η χρήση του μύθου», αναπτύχθηκε στην αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων του Ιλίου Μελάθρου. Παρουσιάστηκαν οι μύθοι για τη φύση, τους ιδρυτικούς μύθους πόλεων, την πολιούχο θεότητα, τους τοπικούς μύθους και τις παραλλαγές, τους μύθους της καταγωγής των βασιλέων και της ταύτισης των ηγεμόνων με θεούς και ήρωες, τους αρχαίους μύθους στη νεώτερη Ευρώπη και την Ελλάδα, όπως αυτοί εικονίστηκαν σε νομίσματα αλλά και σε νεώτερα μετάλλια και χαρτονομίσματα.

 

 

Οι ελληνικοί μύθοι σχετίζονται με την ερμηνεία της φύσης και την καταγωγή του ανθρώπου, εξηγούν, προσδίδουν ισχύ και διατηρούν στη μνήμη σημαντικά γεγονότα. Η παράδοση αυτή αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την τέχνη, αλλά και ισχυρό υπόβαθρο για την ύπαρξη των πόλεων-κρατών και την ενίσχυση της εξουσίας των ηγεμόνων. Τα νομίσματα, ως αντικείμενα που συνδέθηκαν άμεσα με τη δημόσια αρχή, αποτέλεσαν πρόσφορο μέσο για την χρήση και προβολή του μύθου στο πλαίσιο της έκφρασης της επίσημης ιδεολογίας. Στις όψεις τους απεικονίσθηκαν συχνά μυθολογικές μορφές και παραστάσεις που σχετίζονταν με την εκδότρια αρχή. Μυθολογικά εικονογραφικά θέματα αναβίωσαν στους νεώτερους χρόνους είτε για να προβάλουν το ένδοξο παρελθόν είτε για να περιγράψουν τη σύγχρονή τους πραγματικότητα περιβάλλοντάς την με το «ένδυμα» του μύθου.

Εκτέθηκαν εκατόν τριάντα πέντε νομίσματα, είκοσι δύο μετάλλια και δεκαπέντε χαρτονομίσματα από τις συλλογές του Νομισματικού Μουσείου και επιπλέον, με προσωρινό δανεισμό, δεκαπέντε αρχαία ελληνικά νομίσματα από τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, δεκατρία έργα από τις συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, δύο έργα από τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και ένα από τη συλλογή της Τραπέζης της Ελλάδος.

Συντονισμός: Δέσποινα Eυγενίδου.
Μουσειολογική μελέτη: Δέσποινα Eυγενίδου, Παναγιώτης Tσέλεκας, Σταματούλα Μακρυπόδη.
Συντήρηση: Νίκη Κατσικώστα, Έλενα Κοντού.
Μουσειογραφική μελέτη: Βελισσάριος Βουτσάς.

Οι ηγεμόνες ανάγουν την καταγωγή τους ή ταυτίζονται με κάποιο θεό ή ήρωα ώστε να περιβάλλουν την εξουσία τους με κύρος και δύναμη και νομιμοποιούν τη θέση και τη συμπεριφορά τους. Η επιλογή του θεού γίνεται με βάση τα χαρακτηριστρικά του ηγεμόνα και της εξουσίας του.

Η επιβίωση των ανθρώπων εξαρτήθηκε από πολύ νωρίς από την καλλιέργεια της γης. Χαρακτηριστικές καλλιέργειες του σιταριού, της ελιάς και του αμπελιού τέθηκαν κάτω από τη θεϊκή προστασία. Με αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος διαφοροποιήθηκε από τα άγρια ζώα, καθώς πέρασε από το στάδιο του απλού τροφοσυλλέκτη σε εκείνο της παραγωγής προϊόντων από την εκμετάλλευση της γης.

Οι αρχαίοι θεοί και ήρωες εικονίστηκαν συχνά σε μετάλλια και νομίσματα των ευρωπαϊκών κρατών για να προβάλουν σύγχρονά τους σημαντικά γεγονότα.