Το άσπρο ή, κατά πιστή απόδοση από τα τουρκικά, ο ακτσές, από το επίθετο ak, λευκός, λόγω της λευκότητας του μετάλλου του, είναι το μακροβιώτερο οθωμανικό αργυρό νόμισμα και το σχεδόν αποκλειστικό μέσο συναλλαγών στο υπό οθωμανικό έλεγχο τμήμα των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας από τα μέσα του 14ου μέχρι τα τέλη του 17ου αι. Κόβεται για πρώτη φορά στην Προύσα στα χρόνια του σουλτάνου Ορχάν, 1324-1362, με αρχικό βάρος 1,20 γρ., και ύστερα από επανειλημμένες μικρές υποτιμήσεις κατά την βασιλεία του Μωάμεθ Β΄ Πορθητή θα σταθεροποιηθεί το 1481 στα 0,72 γρ. Κατά τον 16ο αι. θα φτάσει να εκδίδεται εκτός από την Κωνσταντινούπολη και σε άλλα 50 περίπου επαρχιακά νομισματοκοπεία, ανάμεσα τους και τα ελλαδικά: των Σερρών, των Σιδηροκαυσίων, της Χίου, της Θεσσαλονίκης και της Λάρισας. Το 1585 θα υποτιμηθεί ξανά κατά 50% και μετά το 1640 η παραγωγή του θα περιορισθεί ουσιαστικά στην Κωνσταντινούπολη και το Κάιρο. Μετά τα μέσα του 18ου αι., εποχή κατά την οποία οι συναλλαγές στην οθωμανική αυτοκρατορία διεξάγονται κυρίως με νομίσματα μεγαλύτερου μεγέθους, όπως οι παράδες, τα γρόσια και οι ζολότες, η κοπή του θα έχει πια σχεδόν συμβολικό χαρακτήρα, καθώς χρησιμοποιείται πάντα ως μέσο υπολογισμού της αξίας των διαφόρων αγαθών. Η έκδοση του θα διακοπεί τις παραμονές της κήρυξης της ελληνικής επανάστασης του 1821.

Περισσότερα

Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής (1444-1446 και 1451-1481)

Ο Μωάμεθ Β΄ βασίλεψε δύο φορές, 1444-1446 και 1451-1481, και πήρε τον τίτλο ο Πορθητής (Φατίχ) μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1453. Θεωρείται ο πιο οξυδερκής και ανοιχτόμυαλος των οθωμανών σουλτάνων. Στο τέλος της βασιλείας του, τα όρια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στην Ευρώπη έφταναν μέχρι το Δούναβη και τη Βοσνία, ενώ στη Μ. Ασία ταυτίζονταν περίπου με τη νοητή γραμμή από τα Άδανα μέχρι την Κερασούντα. Συνειδητοποιώντας ότι οι μισοί περίπου υπήκοοί του είναι χριστιανοί δείχνεται απέναντι τους τουλάχιστον ανεκτικός και θεωρώντας τον εαυτό του διάδοχο των βυζαντινών αυτοκρατόρων χρησιμοποιεί στην αλληλογραφία του με τους ευρωπαίους την ελληνική γλώσσα. Τα αργυρά νομίσματα του, άσπρα, κόβονταν σε επτά νομισματοκοπεία και είναι ο πρώτος που έκοψε στην Κωνσταντινούπολη, το 1478, χρυσά νομίσματα, τα sultani, που μιμούνταν σε βάρος και διάμετρο τα βενετικά zecchini.