Η έκδοση χαρτονομισμάτων από την Εθνική Τράπεζα

Η Εθνική Τράπεζα στο πλαίσιο άσκησης του εκδοτικού προνομίου της ανέλαβε την ευθύνη για την κατασκευή και κυκλοφορία των ελληνικών χαρτονομισμάτων από την έναρξη των εργασιών της, τον Ιανουάριο του 1842, έως την ίδρυση της κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδος, τον Δεκέμβριο του 1927. Στη συνέχεια μπορείτε να αντλήσετε περισσότερες πληροφορίες για πτυχές της διαδικασίας κατασκευής ενός χαρτονομίσματος.

Η δημιουργία του τραπεζογραμματίου αποτελούσε σύνθετη διαδικασία, από τον αρχικό σχεδιασμό του σε μακέτα και τη χάραξή της στην αντίστοιχη μήτρα για την εκτύπωσή του (λιθογραφική, χαλκογραφική ή σε ατσάλινη πλάκα) έως την εξασφάλιση του κατάλληλου χαρτιού. Στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας διασώζονται τεκμήρια από την αλληλογραφία με τους κατασκευαστές και δείγματα από τις εργασίες τους. Ήδη από τη δεύτερη έκδοση των χαρτονομισμάτων της Εθνικής τα διακοσμητικά στοιχεία εμπλουτίζονται με μυθολογικές και αλληγορικές απεικονίσεις, και από την τέταρτη ενσωματώνεται το πορτρέτο του πρώτου και ισόβιου διοικητή της Γεωργίου Σταύρου. Τα δάπεδα (εικονογραφικά υπόβαθρα), τα κοσμήματα (διακοσμητικά μοτίβα) και οι βινιέτες (παραστάσεις αρχαιοελληνικές και βυζαντινές) των τραπεζογραμματίων επιλέγονταν με αισθητικά κριτήρια, αλλά και για να σηματοδοτούν την ιδεολογία της εθνικής συνέχειας.

Ενδεικτική της εικαστικής αξίας που απέδιδε η Εθνική στα χαρτονομίσματά της είναι η επιλογή της από το 1918 και μετά να αναθέσει τη διαμόρφωση των παραστάσεών τους στον σημαντικό Έλληνα ζωγράφο και χαράκτη Μιχαήλ Αξελό, έργο που συνέχισε ο καλλιτέχνης στην Τράπεζα της Ελλάδος μετά το 1928.

Συντάκτης: Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας, 31 Οκτωβρίου 2024